WOOLD - Voor de veiligheid haalt de vader van Niek van Zutphen zijn vrouw en zoons eind maart 1945 vanuit het dorp Winterswijk naar een boerderij in de buurtschap Woold. Het is zijn meest onverstandige beslissing ooit, want uitgerekend daar vindt een fel gevecht plaats tussen de geallieerden en de Duitsers: de tankslag Woold. Het verhaal van Van Zutphen is te zien in ons programma '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders', waarin we vandaag stilstaan bij de bevrijding van Winterswijk.

Het is eind maart 1945. De 14-jarige Niek van Zutphen woont met zijn jongere broertje Stef en zijn moeder in Winterswijk. Vader Van Zutphen, journalist van beroep, zit dan al een tijdje als 'boerenknecht' ondergedoken bij een bevriende boer in de buurtschap 't Woold om aan de verplichte 'Arbeitseinsatz' (tewerkstelling) te ontkomen.

Niek van Zutphen: 'Toen bekend werd dat de geallieerden al dicht aan de grens zaten en dat ze hier Nederland zouden binnentrekken, was mijn vader bang dat het in Winterswijk tot een flinke strijd zou kunnen komen.' Hij besluit om zijn gezin naar 't Woold te halen, daar zijn ze veilig.

Bekijk de video. De tekst gaat eronder verder.

Niek van Zutphen kan er nu om lachen: 'Dat is zijn grootste vergissing ooit geweest, want hij heeft ons precies naar de enige plek in Winterswijk gehaald, waar is gevochten.' Want uitgerekend daar, op de Meerdinkweg, vindt de tankslag Woold plaats. En de boerderij waar de familie van Zutphen verblijft, ligt midden in de vuurlinie.

We are Dutch people!

Al dagen daarvoor zien ze oudere Duitse soldaten voorbijtrekken, op de vlucht naar huis. Niek praat zelfs nog met een paar jonge Duitsers van zijn eigen leeftijd. 'Ze waren hooguit 17 jaar en het waren best aardige jongens. Waren ze maar mee gevlucht, met die oudere Duitsers, naar hun ouders. Maar ze hadden de mentaliteit: wij moeten ons vaderland verdedigen.'

De jonge militairen verschansen zich op de Bocholtsebaan en op het moment dat er een colonne geallieerde tanks via de Meerdinkweg Nederland binnentrekt, bestoken ze de tanks met Panzerfausten.

De familie kruipt in de pas gegraven schuilkelder op het erf van de boerderij: 'En toen begon het flink te knallen.' Als ze horen dat er geallieerde infanteriesoldaten vlak bij de schuilkelder zijn, gaan ze naar buiten, zwaaiend met een stok waaraan een wit hemd is vastgebonden. 'Omdat we hier vlak aan de Duitse grens zaten, riepen we: we are Dutch people, zodat ze dat wel zouden weten.'

De tekst gaat verder onder de foto.

Uitgeschakelde geallieerde tanks op de Meerdinkweg in 't Woold. Foto: Oud Winterswijk

Been gered dankzij legerarts

Als de slag is afgelopen, maken ze de schade op. De jonge Duitsers hebben maar liefst negen tanks uitgeschakeld, voordat ze zelf zijn vernietigd door de achteropkomende tanks. Ze vinden allemaal de dood. Maar er zijn ook geallieerde militairen omgekomen en gewond geraakt.

Als de ouders van Niek en de bewoners van de boerderij zich bekommeren om de gewonde soldaten, gaan Niek en zijn broertje Stef op verkenning uit. 'Dat vonden we natuurlijk wel interessant, om die soldaten daar bezig te zien.'

Dan is er ineens een enorme explosie en Nieks broertje raakt ernstig gewond aan zijn been. Hij wordt in allerijl naar het Algemeen Ziekenhuis in Winterswijk gebracht, maar de chirurgen daar hebben geen ervaring met oorlogswonden en stellen dat het been moet worden afgezet.

Vader Van Zutphen legt zich daar niet bij neer en zoekt contact met de geallieerde legerarts die hij heeft leren kennen tijdens de verzorging van de gewonden op de boerderij. De militaire dokter mag geen burgers behandelen, maar hij biedt aan om bij de operatie te blijven zodat hij aanwijzingen kan geven.

Stefs been kan dankzij deze legerarts en het doorzettingsvermogen van vader Van Zutphen worden gered en hij loopt er nu, 75 jaar na dato, nog steeds op.

Zie ook: 75 jaar geleden: Tankslag op de valreep, de bevrijding van Winterswijk

De serie '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders' is tot en met 30 april elke maandag, dinsdag, woensdag en donderdag om 17.35 uur te zien bij Omroep Gelderland. Kijk op gelderland.75jaarvrijheid.nl/route wanneer de uitzending over jouw woonplaats gaat.