WILP - De Canadezen hebben begin april 1945 in Gelderland de oostelijke IJsseloever tot en met Deventer veroverd. Nu moeten ze de IJssel zelf nog over, dat moet gebeuren bij Gorssel. Aan de overkant woont boerenzoon Hendrik Diks, zijn familie komt middenin de vuurlinie terecht.

Het is 10 april 1945, een prachtige zonnige lentedag. De 13-jarige Bertus ten Bosch staat met zijn vader achter in de tuin bieten te koken als er ineens zes Canadezen achter het huis langs komen lopen. 

Bekijk de video. De tekst gaat eronder verder.

'Het was waarschijnlijk een verkenningspatrouille. Ze hadden het geweer op de nek. De buurman had de was aan de lijn hangen en de Canadezen gingen daar onderdoor. Eén van hen trok met zijn geweer een kledingstuk van de lijn, maar dat heeft-ie weer netjes opgehangen, voordat hij doorliep. Dat was de eerste keer dat ik Canadezen zag, want we waren nog niet bevrijd', blikt Ten Bosch terug.

De geur van kunstmatige mist

De volgende dag vindt Operatie Cannonshot (de oversteek van de IJssel tussen Gorssel en Wilp) plaats. 'Het was helder en zonnig en we zaten achter het huis. In de namiddag werd het ineens helemaal mistig. Dat was rook van de rookgeneratoren en -granaten van de geallieerden. Daarmee werd een nevelgordijn opgetrokken, zodat ze veilig konden oversteken. Die mist trok helemaal tot aan Terwolde en ik kan met die geur nog herinneren, het was een hele aparte geur.'

De tekst gaat verder onder de foto.

Beeld van Operatie Cannonshot - still uit Canadian Army Newsreel

De Canadezen steken de IJssel over en Twello wordt op 12 april bevrijd. Terwolde moet dan nog bijna een week wachten op de bevrijding. Bertus ten Bosch: 'Wij zijn pas op 17 april bevrijd. We zaten in de kelder en de granaten vlogen over ons heen. Toen het rustiger werd, zijn we naar buiten gegaan en daar zagen we een Jeep aan komen rijden. Als jongens waren we gek van auto's, dus we keken onze ogen uit. De Jeep is voor mij dan ook het symbool van de bevrijding.'

'De bevrijding was een feest, zoals het nog nooit was geweest en zoals het ook nooit weer gebeuren zal. Dat je zo vrij buiten kan lopen, zonder bang te zijn voor de vliegtuigen, dat is een onbeschrijfelijk gevoel', zegt Ten Bosch.

Het is alsof ik gisteren voor die tent zat

Vlakbij het huis van de familie Ten Bosch hebben de Canadezen een tentenkamp opgericht. Bertus gaat ze 's avonds melk brengen en heeft er de tijd van zijn leven. Hij zit bij de tent en krijgt chocola en sigaretten van de Canadezen. Hij mag zelfs met een geweer in de lucht schieten. Maar wat het meeste indruk heeft gemaakt, is de muziek. 

'De jongens zaten voor de tent te zingen: My Old Kentucky Home. Dat is me mijn leven lang bijgebleven, dat vond ik zo mooi. Dat is voor mij het lied van de bevrijding.' Bertus krijgt nog steeds tranen in zijn ogen als hij de muziek weer hoort: 'Het is alsof ik gisteren voor die tent zat...'

De familie ten Bosch in de oorlog, Bertus staat achter zijn kleine zusje, naast zijn vader - foto Bertus ten Bosch

De serie '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders' is tot en met 30 april elke maandag, dinsdag, woensdag en donderdag om 17.35 uur te zien bij Omroep Gelderland. Kijk op gelderland.75jaarvrijheid.nl/route wanneer de uitzending over jouw woonplaats gaat.