DOETINCHEM - De bevrijding van Doetinchem is voor de meeste ooggetuigen niet los te zien van de bombardementen in de week ervoor. Tot driemaal toe wordt de stad vanuit de lucht getroffen door de geallieerden. Ook bij Wil van Hilten-Greven (92) staan die momenten op het netvlies gebrand, meer dan het moment waarop het rood-wit-blauw weer mocht wapperen. Haar verhaal is te zien in ons programma '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders', waarin we vandaag stilstaan bij de bevrijding van Doetinchem.

Het is een verschrikkelijke week voor Doetinchem. Op maandag 19 en woensdag 21 maart wordt de stad getroffen door zware bombardementen. Wil van Hilten-Greven woont met haar familie aan de Torenallee, net buiten het centrum en ziet hoe de stad verandert in een rokende puinhoop.

Kerktoren in vuur en vlam

'Toen de Notre-Dame in vuur en vlam stond moest ik er weer aan denken. De kerktoren van de Catharinakerk in vuur en vlam. Door bommen die Doetinchem helemaal platlegden. Er kwam zoveel licht vanaf, dat wij in onze slaapkamer de krant konden lezen. Tijdens deze bombardementen zijn veel mensen omgekomen. Ook drie leeftijdsgenootjes. Verschrikkelijk was dat', zegt Wil.

De Nemaho is doelwit van het eerste bombardement. Daar is een Duits reparatiedepot voor vrachtwagens gevestigd. Daarnaast is er een bombardement op een verbindingscentrum. Maar de bommen missen hun doel en verwoesten een deel van de Waterstraat.

Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.

Lege melkbus

Twee dagen later treft een nieuw bombardement door geallieerde vliegtuigen vooral het centrum. De binnenstad staat in brand, waterleidingen springen kapot en tot overmaat van ramp kan de brandweer niet uitrukken omdat ook de kazerne en de gemeentewerken zijn getroffen. De historische Catharinakerk vat vlam en stort niet veel later in.

'En toen we dachten dat we het eindelijk hadden gehad en de bevrijding nabij was, ging ik die vrijdag erop voor mijn grootouders melk halen in de Grutstraat', zo vertelt Wil.

'Ik had net mijn kannetje vol, toen klonk het luchtalarm weer. Ik ben zo hard gaan rennen naar opoe dat ik geen melk meer in de bus had. Toen vielen de bommen weer. Vooral in de Grutstraat waar ik net vandaan kwam. Halverwege thuis kwam ik mijn moeder en buurvrouw al tegen, die waren me aan het zoeken.'

Onwerkelijk

Een paar dagen later gaat het luchtalarm opnieuw. Ditmaal niet om te waarschuwen voor een bombardement. Maar ook die eerste april is het gebulder van tanks en geratel van artillerievuur zo beangstigend dat de familie weer de kelder ingaat. 

Tekst gaat verder onder de foto:

Het centrum van Doetinchem vlak na de bevrijding. Foto: ECAL/JCW  Massink.

'We mochten van vader stiekem naar boven sluipen om door het slaapkamerraam naar buiten te gluren. Daar konden we de Duitse soldaten zien die naast ons huis in de bosjes lagen met het geweer in de aanslag. En in de verte zagen we de Canadezen over de brug aankomen.'

Een dag later zijn de Duitsers ook verdreven uit het wijkje aan de Keppelseweg. 'Meneer Bruil kwam de straat in met een vlag en schreeuwde ‘kom maar uit de kelder want we zijn vrij!’ 'Dat kon je haast niet geloven. En dan kom je buiten, dat was heel onwerkelijk. Maar feest werd er niet gevierd. Er was niets meer om te feesten.'

Zie ook: Vandaag 75 jaar geleden: Doetinchem, de bevrijding van een spookstad

De serie '75 jaar vrijheid: in het spoor van de bevrijders' is tot en met 30 april elke maandag tot en met donderdag (behalve Koningsdag) om 17.35 uur te zien bij Omroep Gelderland. Kijk op gelderland.75jaarvrijheid.nl/route wanneer de uitzending over jouw woonplaats gaat. Ieder uur herhalingen.