STEENDEREN - Zelfs 75 jaar na de bevrijding zijn veel soldaten nog steeds niet geïdentificeerd. Gelukkig zijn er nog initiatieven om onbekende bevrijders weer hun naam te geven. Mede door speurwerk van Philip Reinders wordt binnenkort een grafsteen vervangen op de Algemene Begraafplaats in Steenderen: luitenant Kavanagh krijgt zijn naam terug.

'Vermist is erger dan dood', citeert Reinders het motto van de Bergings- en Identificatiedienst van de Koninklijke Landmacht. Als tiener raakte de inwoner van Elburg al gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. En dan vooral door de vele naamloze graven die hij tegenkwam. 'Alleen al in Oosterbeek liggen 412 onbekende soldaten begraven. Dat vind ik moeilijk. Elke soldaat zou erkend moeten worden en voor mij is het geven van een naam een echte erkenning.' Een paar jaar geleden besloot hij om er echt werk van te maken. 'Ik wil die soldaten hun naam teruggeven.'

Bekijk de beelden. De tekst gaat eronder verder. 

Op zijn zolder heeft Reinders twee kamers ingericht voor zijn zoektocht. Boeken, landkaarten, foto's en zijn computer worden omgeven door oorlogsattributen. 'In deze capsule dropten de geallieerden voedsel en medicijnen', wijst hij. Het is duidelijk dat Philip een passie heeft voor alles wat met de oorlog te maken heeft. 

39.000 archiefstukken in huis

In de kasten in die kamers staan maar liefst 55 dozen met archiefstukken. 'Ik denk dat ik op dit moment zo'n 39.000 archiefstukken hier heb staan', schat hij in. 'Ik reis regelmatig door het land, om ergens in een streekarchief nieuwe stukken op te zoeken. Ik fotografeer ter plekke alles, en digitaliseer het thuis.'

Het zijn allerlei documenten waarnaar Philip zoekt. 'Ooggetuigenverslagen, rapporten van de lokale veldwachter, of van de gravendienst: alles kan informatie bevatten over soldaten die op een bepaalde plek gesneuveld en begraven zijn.' In al die informatie zoekt hij naar verbindende elementen. 'Ik probeer te puzzelen en alles terug te brengen tot die vermiste soldaat in dat gebied.' Daarbij kijkt Philip ook in stukken uit buitenlandse archieven, om alles te vergelijken.

Al met al is Reinders zo'n 30 tot 40 uur per week bezig met de zoektocht. 'Dat doe ik naast mijn baan als beveiliger, waar ik ook 40 uur werk', lacht hij. 'Gelukkig is mijn vrouw werkzaam in de archieven en vindt ze het interessant om met mij mee te gaan naar andere archieven in het land. Daardoor vindt ze het goed dat ik hier zo druk mee ben.

Als hij denkt te weten waar de vermiste soldaat ligt, of welke naam op een graf gezet zou moeten worden, stuurt hij zijn bevindingen door naar de Britse Commonwealth War Graves Commission (CWGC). 'Ik stuur alle onderbouwing die ik heb mee. Zij gaan dan een check uitvoeren. Ze controleren mijn bewijsstukken, maar het belangrijkste is dat ze kijken naar de gebitsgegevens. Als ze die niet hebben, kunnen ze vaak al niets.'

Alleen gebitsgegevens

Dat frustreert hem wel eens. 'De Amerikanen zouden soms nog een graf openmaken om een DNA-monster te nemen. De Britten weigeren dat te doen.' Volgens hem zorgt dat ervoor dat niet iedereen geïdentificeerd kan worden. Toch stuurt Philip altijd zijn bevindingen door.

Graf in Steenderen

Begin 2018 deed hij dat ook over het graf in Steenderen. 'Daar hoorde ik lange tijd niets over, tot in februari een bericht verscheen in de krant: de man was geïdentificeerd.' Hij nam contact op met de CWGC, en kreeg te horen dat zijn bevindingen hadden bijgedragen aan de identificatie. 'Ze waren me vergeten te mailen, maar ze lieten me weten erg dankbaar te zijn.'

Blij voor nabestaanden

Reinders is blij met de identificatie. 'Vooral voor de nabestaanden. Zij weten nu waar het graf van luitenant Kavanagh is, ze hebben een fysieke plek waar ze hem kunnen opzoeken. Dat vind ik het belangrijkste hieraan: dat familie van de overledene weet waar hij ligt en dat bezoekers van de begraafplaats weten wie er ligt. Dat is me alles waard.' Op 6 april zal de grafsteen van luitenant Kavanagh worden vervangen. De soldaat is niet langer alleen 'known unto God' (bekend bij God), zoals nu nog op de steen staat, maar bij iedereen die zijn graf bezoekt.

Luitenant John Gordon Kavanagh was een Canadese soldaat, die op 5 april 1945 overleed in de omgeving van Steenderen. Op dat moment was Kavanagh 23 jaar, en getrouwd met Emily Jean. Het is nog niet duidelijk of nabestaanden van Kavanagh aanwezig zullen zijn bij de ceremonie op 6 april. Omroep Gelderland zendt op 21 april een documentaire over John Gordon Kavanagh uit.
 

Door: Rik Kapitein