DEN HAAG - Vanaf zaterdag 7 september 2019 is de voormalige nazi-gevangenis 'het Oranjehotel' in Scheveningen open voor bezoekers. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten hier ruim 25.000 mensen gevangen.
Het Scheveningse huis van bewaring bestaat al sinds 1919, maar na de capitulatie van Nederland werd het door de Duitsers in gebruik genomen als 'Deutsches Untersuchungs- und Strafgefängnis' en 'Kriegswehrmachtgefangnis.' Al snel werd de gevangenis 'Het Oranjehotel' genoemd, omdat er vooral verzetsstrijders gevangen zaten. Eén van de eerste verzetsstrijders die er gevangen zat, is Piet Hoefsloot uit Arnhem, oprichter van verzetsgroep 'de Oranjewacht.' Vlak na de gevechten op de Grebbeberg verzamelde hij de wapens en munitie die waren achtergebleven en verborg ze in zijn meubelzaak.
Op 12 december 1940 werd Hoefsloot opgepakt en gevangen gezet in het Oranjehotel. Daar bezocht zijn complete gezin –Hoefsloot had 11 kinderen- hem in februari 1942. Op de binnenplaats van de gevangenis is een foto gemaakt, de enige waarop het hele gezin te zien is. Het was de laatste keer dat de kinderen hun vader zagen. Op 9 juli 1942 is Piet Hoefsloot met acht medeleden van de Oranjewacht gefusilleerd bij Fort Rijnauwen. In zijn laatste uren in het Oranjehotel schreef hij een ontroerende afscheidsbrief aan zijn vrouw, de elf kinderen, zijn ouders, boers, zussen en vrienden.
De familie Hoefsloot op de binnenplaats van het Oranjehotel (foto: familie Hoefsloot), de tekst gaat door onder de foto
Gelderse gevangenen
Een blik in het Gedenkboek van het Oranjehotel leert dat er meer Gelderse gevangenen hebben gezeten wegens het overtreden van de Duitse wetten zoals hulp aan Joden en onderduikers, het in bezit hebben van valse papieren of een radio, het beledigen van Duitse Wehrmachtsoldaten, anti-Duits protest, spionage, sabotage, wapenbezit, het maken van foto's van een vliegveld en het vervaardigen en verspreiden van illegale kranten en pamfletten. Een chirurg uit Winterswijk, de heer Enklaar, werd in 1941 gearresteerd omdat hij een NSB-knaap had uitgemaakt voor landverrader. Hij is later vrijgelaten wegens onmisbaarheid. Er waren Engelandvaarders bij en drie dames uit Renkum, die de Führer Adolf Hitler beledigd hadden. Zij zijn via Kamp Vught naar Kleef getransporteerd.
Andere, meer bekende gevangenen van het Oranjehotel zijn de 'Soldaat van Oranje' Erik Hazelhoff Roelfzema, de Nijmeegse priester Titus Brandsma, George Maduro en Simon Vestdijk. Sommigen zijn vrijgelaten, anderen gedeporteerd naar andere gevangenissen of kampen of gefusilleerd op de nabijgelegen Waalsdorpervlakte.
Begeleid door het Wilhelmus op weg naar de dood
In het Nationaal Monument Oranjehotel worden de verhalen van de gevangenen verteld, over angst, hoop, geloof en vaderlandsliefde. Bezoekers kunnen afscheidsbrieven lezen, en de Dodenboeken met daarin de namen van de 734 verzetsstrijders die tijdens of na hun gevangenschap in Scheveningen omkwamen. Ze kunnen Doodencel 601 bekijken, waar de terdoodveroordeelden hun laatste dagen of uren uit zaten. Wanneer ze naar de Waalsdorpervlakte werden gebracht zongen hun medegevangenen het Wilhelmus. Het was in de hele gevangenis te horen en de de bezetters konden niets doen om het te stoppen. Deze, en nog veel meer verhalen vertellen de beladen geschiedenis van het Oranjehotel.
Koning Willem-Alexander opent het Oranjehotel vrijdagmiddag 6 september 2019. Vanaf zaterdag is het herinneringscentrum open voor publiek. Informatie over openingstijden en prijzen kunt u vinden op de website van het Oranjehotel.
