ARNHEM - Normaal opereerden ze in het geniep en was het vaak te laat als je ze in de gaten kreeg. Maar vanaf mei 1945 zijn ze bij tientallen te zien, rij aan rij aangemeerd in de haven van Lisahally bij het Ierse Londonderry. Zoals afgesproken in de capitulatievoorwaarden worden de duikboten, groot en klein, verouderd en hypermodern, overgedragen aan de geallieerden.

In mei 1945 lopen de eerste U-Boote de haven binnen na het bevel van Dönitz van 4 mei 1945 aan al zijn U-Boot commandanten om de vijandelijkheden te staken en terug te keren naar de havens. Een aantal U-Boote kiest voor Amerikaanse of Canadese havens, omdat ze daar toch in de buurt zijn, maar de meeste duikboten meren aan in Ierland.

Afbeelding

Luchtopname van de haven met tientallen U-Boote, keurig in het gelid - publiek domein

Buit wordt verdeeld, en de restjes?

De geallieerden hebben afgesproken dat een deel van de onderzeeërs onderling wordt verdeeld voor technisch onderzoek. Want duikboten bouwen, dat konden de Duitsers wel. De laatste generatie onderzeeërs zat stampvol nieuwe snufjes op het gebied van bijvoorbeeld aandrijving, navigatie en sonar. Maar, was uiteindelijk de vraag, wat doen we met de rest? Slopen van al die tientallen boten was geen optie en daarom eindigden de U-Boote op de manier zoals zij zelf tijdens de oorlog hun slachtoffers maakten: ze werden ver buiten de Ierse kust bij tientallen naar de kelder gejaagd in wat Operatie Deadlight is gaan heten.

Onderzeese schroothoop

Vandaag de dag zouden de milieuorganisaties massaal te hoop lopen, maar kort na de oorlog had dat milieu weinig prioriteit. Tussen november 1945 en februari 1946 worden voor de Ierse kust 116 Duitse onderzeeërs tot zinken gebracht en Lisahally is jarenlang de thuisbasis van honderden Duitse marinemensen die de onderzeeërs onderhouden en de U-Boote op vrijwillige basis naar bijvoorbeeld de VS varen. Uiteindelijk blijven in Lisahally nog 6 U-Boote over. De marine is eerst van plan ze als 'target-ships' te gebruiken bij schietoefeningen, maar dat plan sneuvelt en uiteindelijk gaan ze alle zes alsnog naar de sloop.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn zo'n 700 U-Boote verloren gegaan, met aan boord zo'n 30.000 bemanningsleden. Ze brachten zo'n 3000 geallieerde schepen tot zinken.