DUNKERQUE - Winston Churchill noemde het later 'een wonder'. Het uit Frankrijk terughalen van bijna 340.000 Britse, Franse, Canadese en Belgische soldaten die, met de rug tegen de zee, zaten ingesloten bij het Noord-Franse Duinkerken. Het was nog maar een kwestie van tijd voordat de troepenmacht door de Duitsers zou zijn vernietigd of krijgsgevangen zou zijn gemaakt, maar in acht dagen tijd slaagt een bij elkaar gesprokkelde vloot erin de 'trots van het Britse leger' terug te halen.
De razendsnelle opmars van de Duitsers na 10 mei 1940 drukte in zo'n twee weken tijd de geallieerde verdediging in Noord-Frankrijk en België in elkaar. De Fransen en de Belgen, gesteund door het Britse expeditieleger, het BEF, waren geen partij voor de tanklegers van de Duitse generaal Rommel en de Stuka's van de Duitse luchtmacht waardoor de Britse legerleiding en de regering in no time werden geconfronteerd met een grote geallieerde troepenmacht die wanhopig probeerde stand te houden op een steeds kleiner wordend gebied aan de Noord-Franse kust. Wat nog een wonder moest worden was op dat moment, in de woorden van diezelfde Churchill 'een kolossale militaire ramp' waarbij 'de wortels, het hart en de hersens van het Britse leger' zwaar in de Duitse tang zaten. De bevelhebber van het BEF ziet maar een oplossing, evacueren over zee, terug naar Engeland.
Houtje touwtje-vloot
En dat gebeurde door een bij elkaar geraapte vloot bestaande uit van alles wat maar kon varen. Marineschepen, maar ook vissers- en veerboten, plezierjachten, de 'little boats' die de manschappen vanaf het strand naar de grotere schepen brachten.
Britse soldaten waden naar de evacuatieschepen - publiek domein
Het tafereel die dagen laat zich schilderen als een strand- en duingebied, volgepakt met uitgeputte soldaten die onder voortdurende Duitse beschietingen en luchtaanvallen - de opmars op de grond was door het Duitse opperbevel stilgelegd, met toestemming van Hitler - van het strand worden gehaald in kleine en grotere bootjes, of die wadend door de golven de in zee voor anker liggende schepen proberen te bereiken.
Lange rijen wachtenden op het strand - Wikipedia publiek domein
Een kleine achterhoede dekt de aftocht. Op dag één worden nog geen 8000 man gered, maar als de operatie 8 dagen later stopt, zijn bijna 340.000 soldaten in veiligheid gebracht en zien zij de 'white cliffs of Dover' weer terug. Van de armada van zo'n 860 geallieerde schepen en scheepjes gaan er ruim 240 verloren.
Evacuatie als overwinning
Na afloop vieren de Britten de terugtocht als een overwinning. En een gemotiveerde Churchill houdt het Britse parlement en het volk voor 'We shall fight them at the beaches'. Want Hitler staat aan de voordeur van Groot-Brittannië:
'We shall go on to the end, we shall fight in France, we shall fight on the seas and oceans, we shall fight with growing confidence and growing strength in the air, we shall defend our Island, whatever the cost may be, we shall fight on the beaches, we shall fight on the landing grounds, we shall fight in the fields and in the streets, we shall fight in the hills; we shall never surrender, and even if, which I do not for a moment believe, this Island or a large part of it were subjugated and starving, then our Empire beyond the seas, armed and guarded by the British Fleet, would carry on the struggle, until, in God's good time, the New World, with all its power and might, steps forth to the rescue and the liberation of the old.
