HEDEL - Hedel in de Bommelerwaard is eind april '45 het toneel van de laatste grote confrontatie tussen de geallieerden en de bezetter. In het plaatsje in de Bommelerwaard komen soldaten van de Prinses Irene Brigade tegenover Nederlandse SS'ers te staan.

Vanaf eind 1944 vormen de grote rivieren de frontlinie. In het westen van Gelderland loopt die ten zuiden van de Bommelerwaard waar de Duitsers en de geallieerden aan weerszijden van de Maas staan. Over en weer zijn er schermutselingen en vuurgevechten en worden aanvalspatrouilles naar de overkant gestuurd om de vijandelijke sterkte af te tasten.

Eind april verandert de situatie als de soldaten van de Prinses Irene Brigade van de Britten de opdracht krijgen een bruggenhoofd te vormen en de Waalbrug bij Zaltbommel in te nemen. 

De tekst gaat verder onder de foto: 

Frans van der Meeren als jonge soldaat - foto Frans van der Meeren


Een van die soldaten is Frans van der Meeren uit Bergen op Zoom. Hij  heeft een belangrijk deel van de oorlog ondergedoken gezeten en zich na de bevrijding van zijn geboortestad aangemeld als vrijwilliger bij de Irene Brigade. Hij heeft zich aangemeld om wraak te nemen voor alles wat de Duitsers ons hebben aangedaan. Hedel zal zijn vuurdoop worden. 

De strijd

In de nacht van 22 op 23 april volgt de oversteek. De Britten bij Kerkdriel en de Prinses Irene Brigade bij Hedel. De aanval komt voor de Duitsers als een verrassing maar ze herstellen zich snel en de soldaten van de Prinses Irene Brigade moeten zich al na korte tijd aangevoerde Duitse versterkingen van het lijf houden. Bovendien blijkt de Britse aanval mislukt, waardoor de Irene Brigade op zichzelf is aangewezen. 

De tekst gaat verder onder de foto:

De verwoestingen na de slag - foto Regionaal Archief Rivierenland

Patstelling in Hedel

De op zichzelf teruggeworpen Brigade levert de daaropvolgende dagen fel slag met de Duitsers die wel versterkingen kunnen aanvoeren, maar de strijd verzandt in een patstelling. Omdat de oorlog op zijn einde loopt en de overtuiging is dat het weinig zin heeft soldaten op te offeren door een zinloze strijd voort te zetten, trekt de Brigade zich terug over de Maas.

'In de late namiddag van de 27e april ontvingen we bevel het bruggenhoofd bij het vallen van de avond te ontruimen. Rond middernacht was de 1e Gevechtsgroep terug in Engelen, op hetzelfde punt waar we drie dagen tevoren afgevaren waren, met de vaste overtuiging, de Bommelerwaard aan de Duitse greep te ontrukken. Het lot beschikte anders.'

Aan Nederlandse kant zijn 12 doden en 39 gewonden te betreuren. Achteraf blijkt Hedel de laatste slag op Nederlandse grond te zijn. Montgomery heeft een paar dagen eerder bevolen dat er geen actie meer mag worden ondernomen tegen de Duitsers om de voedseltransporten naar West-Nederland niet in gevaar te brengen.

De tekst gaat verder onder de video:

Waanzin

En Frans van der Meeren? Die brengt het er ongedeerd vanaf. Achteraf concludeert hij dat de hele actie 'waanzin was' zo vlak voor het einde van de oorlog. Waarschijnlijk alleen maar bedoeld om de Irene Brigade een rol te geven bij de bevrijding van ons land. Frans beleeft zijn 'finest moment' als hij als eerste Nederlander na de oorlog de wacht mag houden bij Paleis Noordeinde.

Deze week werd overigens bekend dat de straten in de nog te bouwen woonwijk de Groene Akkers in Hedel genoemd zullen worden naar de gesneuvelde helden van de Irene Brigade.