WESTENDORP - Komt er een monument voor twee vermiste bij Westendorp omgekomen bevrijders? Als het aan amateurhistoricus Bennie Eenink ligt wel. Hij deed de afgelopen jaren onderzoek naar de crash van een bommenwerper op een akker aan de rand van het Achterhoekse dorpje.

'Ik kreeg een tip dat hier in Westendorp iets bijzonders aan de hand was', zegt Eenink. 'Het is de enige plek in Oude IJsselstreek waar twee vermisten na een crash niet zijn gevonden.' Verspreid over de gemeente kent Oude IJsselstreek negen crashplaatsen. De afgelopen jaren zijn op acht plekken al informatieborden geplaatst, behalve in Westendorp.

Bekijk de video. De tekst gaat daaronder verder.

Geen aandacht voor crash

'Er is nooit aandacht geweest voor deze crash. Dat is voor mij aanleiding geweest om daar een artikel over te schrijven.' Dat er nooit aandacht is geweest voor de crash van de bommenwerper in Westendorp kan Eenink niet duiden. 'Het is bij mensen nooit zover gekomen dat ze het zijn gaan onderzoeken of hebben vastgelegd. Blijkbaar ben ik de eerste.'

In de nacht van 11 op 12 juni 1943 stort een Canadese bommenwerper neer achter boerderij Nieuw Toebes in Westendorp. Vijf bemanningsleden komen daarbij om het leven. Drie van hen zijn begraven in Varsseveld, de andere twee zijn nooit gevonden. Naar alle waarschijnlijkheid zijn zij omgekomen toen het vliegtuig al op de grond lag en alsnog alle bommen ontploften.

'Er valt een vliegtuug op ons huus'

Henk Zweerink zat destijds als 7-jarig jongetje in de kelder van boerderij Nieuw Toebes. Zijn eigen boerderij, Kort-Helmink, bevond zich op een paar honderd meter afstand, aan de andere kant van de Doetinchemseweg. Het huis zat vol met ingekwartierde Duitse soldaten. De ouders van Henk vonden dat maar niets en daarom werd besloten dat alleen vader en de oudste zoon op de boerderij zouden blijven. Moeder ging met de kleinere kinderen naar Nieuw Toebes.

Henk kan zich de nacht van de crash nog goed herinneren. 'Oom Johan ging regelmatig buiten kijken hoe het was. Plotseling kwam hij de kelder ingestormd. 'Er valt een vliegtuug op ons huus', zei hij. De bommenwerper bleek achter de boerderij op de akker te zijn neergestort. 'Toen kwamen de Duitse soldaten', zegt Zweerink. Zelf is hij nooit bij het wrak wezen kijken en mocht hij niet in de buurt komen. 'Daar werd niet meer over gesproken', aldus Zweerink.

'Monument is tastbaarder'

Westendorps Belang is van plan om aan de rand van de akker een gedenkbord over de crash te plaatsen. Waarschijnlijk zal de onthulling eind april plaatsvinden. 'Ik ben blij dat er een gedenkbord komt, maar aan de andere kant zet ik er ook wat vraagtekens bij', zegt Eenink. 'Dit is de enige plek in de gemeente waar nog twee vermisten zijn. Alle andere bemanningsleden hebben een graf. Het zou mooi zijn als er iets meer kan komen', aldus Eenink.

Gevoelsmatig zit er volgens Eenink een heel verschil tussen een gedenkbord of een monument voor twee vermiste bevrijders. 'Dan herinnert er toch iets tastbaars aan deze twee jongens', aldus Eenink. 'Dat is niet aan mij, maar wellicht aan de gemeente.'

Vooralsnog is Oude IJsselstreek niet van plan om een monument te gaan plaatsen in Westendorp. 'In onze gemeente hebben we gekozen voor meerdere centrale herdenkingsplekken als eerbetoon aan helden en gevallen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Deze centrale plekken zijn onder meer in Varsseveld, Silvolde, Terborg, Etten, Megchelen en Netterden', laat de gemeente in een verklaring weten.

Lezing over crash

Zweerink is blij dat het verhaal over de crash nu is opgeschreven en ook wordt vertelt. 'De jeugd weet het niet meer en dan komt het in de vergetelheid', zegt Zweerink. 'Nu komt het in een archief terecht en kunnen ze het altijd nog zien.' De lezing zou gehouden worden op woensdag 18 maart, maar dat gaat niet door in verband met het coronavirus. 

Meer info over de crash op deze site van Bennie Eenink.

Door: Mediapartner REGIO8, Davie Klein Gunnewiek