APELDOORN - De bunker van Rijkscommissaris Seyss-Inquart is na een grondige renovatie voor het eerst sinds jaren weer geopend voor publiek. Groepen bezoekers kunnen onder strikte voorwaarden en op aanvraag met een gids naar binnen.
Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart werd in 1940 rijkscommissaris van bezet Nederland en dat bleef hij tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. De hoogste nazi-leider woonde en werkte de eerste jaren in Den Haag, maar na D-Day op 6 juni 1944, verhuisde hij zijn Rijkscommissariaat naar Apeldoorn. Seyss-Inquart was niet de enige, vanaf september 1944 zetelde een groot deel van het Duitse bezettingsbestuur in de regio Apeldoorn. Vier ministeries waren vanuit Den Haag naar Apeldoorn overgeplaatst omdat het westen van Nederland niet meer veilig genoeg werd geacht.
Schuilplaats voor de Rijkscommissaris
Seyss-Inquart had zijn hoofdkwartier in een witte villa aan de Loolaan. In de tuin was in 1943 al een bunker aangelegd van 2,90 meter hoog, 34 meter lang en 13,25 meter breed. Hierin kon hij schuilen bij gevaar, als het moest zelfs voor langere tijd, want in de bunker zijn een slaapkamer, toiletten, werkkamers, een voorraadkast en twee douches. Of de Rijkscommissaris ook echt in de bunker heeft verbleven is niet bekend, er zijn geen foto's of documenten van. Maar het verhaal gaat dat hij bij elk luchtalarm zijn kantoor verliet en in de bunker ging schuilen.
Na de oorlog is de bunker van 1948 tot 1956 als museum opengesteld geweest. Twee Apeldoornse kunstenaars, Gerard Post Greve en Ben Visser, hebben in die periode spotprenten op de muren van de bunker aangebracht. Na 1956 is de bunker een aantal keren toegankelijk voor publiek geweest tijdens bijzondere gelegenheden, maar het gebouw was niet geschikt voor permanente openstelling. Het was er vochtig en er lagen grote plassen water op de vloer.
In 2017 is 'Stichting De Bunker van Seyss-Inquart,' die het gemeentelijke monument beheert, begonnen met de restauratie. In de komende maanden wordt de restauratie verder afgerond. Zo wordt de ingang aan de Loolaan hersteld en komt er plan om de tekeningen op de muren te behouden.
Spotprent op de muren van de bunker - foto Omroep Gelderland
De bunker is vanaf nu onder strikte voorwaarden en op aanvraag toegankelijk. Geïnteresseerde groepen kunnen zich aanmelden via de website van 'Stichting De Bunker van Seyss-Inquart.'
'75 jaar vrijheid, Op weg naar 2020' maakte in 2017, vlak voordat de restauratie begon, een reportage over de bunker:
