NIJMEGEN - De film ´Note in a coat´ over de hulp vanuit Albany aan Nijmegen, is in première gegaan in de Sint Stevenskerk. In de film is te zien hoe de hulp vanaf 1947 aan de verwoeste Waalstad heeft geleid tot vriendschappen voor het leven.

Toen cineast Martijn Schinkel vorig jaar werd gevraagd om een film te maken over de hulp vanuit Albany wilde hij vooral één ding: het vastleggen van de zoektocht naar de verdwenen historische film This is Nijmegen. De film die een Nijmegenaar had gemaakt als dank voor de hulp vanuit het Amerikaanse Albany om de Waalstad er weer bovenop te helpen.

Hulp hard nodig

Dat die hulp hard nodig was blijkt wel uit de historische beelden die - helaas voor de filmmaker - al opdoken nog voor de leden van de Stichting Friendschip Albany Nijmegen (FAN) afreisden naar Albany. Maar er bleef genoeg over voor een mooie film.

Tekst gaat verder onder video.

Levenslange vriendschap

Neem nou het verhaal van het briefje in een jas die bij de hulpgoederen vanuit Albany aankwam op de Nijmeegse Waalkade. De ontvanger van de jas kon toevallig Engels en besloot terug te schrijven. Het werd het begin van een levenslange vriendschap met bezoeken over een weer.

Totdat het een aantal jaren geleden stil bleef aan Amerikaanse zijde. Er kwam alsnog een zoektocht en de Amerikaanse vrouw werd teruggevonden in een verzorgingshuis.

Schuldgevoel

Dat er vanaf 1947 hulp op gang kwam vanuit Albany, is mede te danken aan generaal James Gavin die met eigen ogen had gezien hoe erg de Waalstad eraan toe was. Volgens Anja Adriaans van de Stichting FAN kan schuldgevoel daarbij best een rol gespeeld hebben. Het waren immers Amerikaanse bommen die het centrum van Nijmegen op 22 februari verwoest hadden. Bovendien heeft Albany van oudsher Nederlandse banden. 

Nijmegen was juist door Amerikaanse bommen verwoest, toen de bommenwerpers onverrichter zake terugkeerden uit Duitsland en een gelegenheidsdoel hadden gezocht. Volgens Adriaans kan 'schuldgevoel' best hebben meegespeeld bij de wens van generaal Gavin om iets te betekenen voor de Waalstad.

Hoe dan ook, er werd in Albany een Nijmegenweek georganiseerd. Adriaans: 'Zo was er een militaire parade, de winkels hadden Nijmegen-corners en de scholen, de kerken, de scouting en de vrouwenorganisaties deden allemaal mee.'

'Als je geld had, had je nog niks'

Eind 1947 vertrekt er vanuit Albany een schip vol goederen richting Nederland. Als die in Nijmegen aankomen, is er grote blijdschap onder de bevolking. Er was dan ook grote behoefte aan materialen. Een van de sprekers in de film zegt: 'Hier was niks. Echt helemaal niks. Je kon niks kopen. Als je geld had, had je nog niks. Dat kon je in de la laten liggen.'

Penvrienden

Naast 'toevallige vriendschappen', zoals de vriendschap van de 'note in a coat', was er destijds ook een school in Albany aangewezen waar de kinderen gingen schrijven met Nijmeegse leeftijdgenootjes. Toch zijn er in de loop der jaren ook vele vriendschappen verwaterd.

Stichting FAN heeft ter ere van het zeventig jarig bestaan van de band tussen Nijmegen en Albany vorig jaar, ook deze vorm van penvrienden weer nieuw leven in geblazen. Met schoolkinderen van nu. Ook die kinderen komen aan het woord in de film.

Hoop en vertrouwen

Daarmee is de film volgens Anja Adriaans van Stichting FAN ook nu nog actueel. 'In wederopbouw na chaos of in wederopbouw na oorlog, als anderen dan iets voor je doen zeker anderen die je niet eens kent. Dat is heel belangrijk, dat geeft hoop en vertrouwen in de toekomst. Dat gebeurde ook in deze vriendschap tussen Albany en Nijmegen.'