NIJMEGEN - De redactie van '75 jaar Vrijheid-Op weg naar 2020' doet via sociale media een poging om twee (waarschijnlijk) Nijmeegse kinderen te vinden. Het gaat daarbij om een jongen en een meisje gefotografeerd op schoot van de joodse oorlogsfotograaf Murray P. Poznak. De Amerikaan volgde de opmars van Operatie Market Garden op de voet en overleefde ook de oorlog.
Fotograaf van de bevrijding
In december 1942 meldde Murray zich vrijwillig bij het Amerikaanse leger. Hij volgde een militaire opleiding voor film en fotografie in New York. Operatie Market Garden werd zijn eerste missie op het slagveld. Op 17 september 1944 maakte hij vanuit de lucht een serie foto's van Amerikaanse zweefvliegtuigen en C-47 transportvliegtuigen die klaar stonden om te vertrekken met manschappen richting Nederland. Of Murray die dag in de buurt van Nijmegen met de 82e Airborne Divisie landde is onduidelijk.
De joodse soldaat die een kruis slaat
Donald Sothern, een goede vriend van Murray en ook oorlogsfotograaf, beweerde dat ze samen met de 101st Airborne zijn geland. Een dochter van Sothern vertelt: 'Vader hield ervan om het verhaal te vertellen dat Murray een kruis slaat bij de gliderlanding in Nederland. Hij was joods, dus dat maakte het gebaar zo grappig.' Foto's van Murray in het gebied van de 101st Airborne hebben we nog niet gevonden. Wel heeft hij een serie foto's gemaakt in Brabantse Grave op 18 September, 1944.
Iconische oorlogsfoto's
In de loop van de operatie is de joodse fotograaf in Nijmegen terecht gekomen. Hier maakte hij een aantal iconische foto's. De foto met de onbekende Nijmeegse kindertjes werd op 20 september gemaakt in een woning in het centrum van de stad. Hij draagt een stofbril op zijn helm die wel meer werd gedragen door parachutisten tijdens Operatie Market Garden. De welbekende foto van het gebombardeerde Nijmegen is ook door Murray gemaakt. Hiervoor klom hij hoogstwaarschijnlijk in de Sint Stevenstoren. Ook maakte hij de bekende foto van Britse tanks die over de Waalbrug rollen. Vervolgens is Murray nog een tijdje in de omgeving gebleven. Op 9 oktober maakt hij namelijk een actiefoto van Amerikaanse parachutisten die wegrennen voor ontploffende granaten.
(NARA: Met dank aan Ffootstepsresearchers.com)
Fotobureau met zijn 'war buddies'
Toen de oorlog in Europa voorbij was werd de bevrijding uitgebreid gevierd. Dat gebeurde ook in Londen waar Murray aanwezig was. Na de oorlog vestigde hij zich Newark, New Jersey. Hier begon hij samen met drie van zijn war buddies, Thomas, George en de eerdergenoemde Don, het bedrijf American Pictorial Service. 'Ze hadden grootse plannen, maar hadden de neiging om met hun voeten op het bureau te zitten. Thomas verliet als eerste de groep en vervolgens George. Hij was altijd dronken, maar dat zag je nooit aan hem. Mijn vader en Murray bleven als enige over, maar Murray wist het bedrijf niet draaiende te houden', aldus de dochter van Don Sothern.
Kent u of bent u één van de twee kinderen op de schoot van de fotograaf neem dan aub contact op met de redactie via This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. of via 026-3713713.
Foto's NARA.
