DOESBURG - Komend weekend is het 76 jaar geleden dat Philip Gastelaars van de drogisterij in Doesburg werd gedood door de Duitsers, samen met twee verzetsstrijders uit Aalten. Het was destijds een grote schok voor het stadje. Om het te blijven herinneren komen binnenkort - na de coronacrisis - drie plaquettes met de geschiedenis op de panden waar het zich heeft afgespeeld.

Het was de bedoeling dat de plaquettes deze vrijdag zouden worden onthuld, maar door de coronacrisis is dit uitgesteld. Initiatiefnemer Henk IJbema van het Huis Doesburg wil het moment niet stilletjes voorbij laten gaan.  

Bekijk de beelden. De tekst gaat eronder verder.

Als ratten in de val

Hoe de plaquettes er uit zien, blijft tot die tijd geheim. Het verhaal van toen wil IJbema best nog wel een keer vertellen. Iedereen in Doesburg kende Philip Gastelaars. Hij had een drogisterij, maar was ook een soort dokter. 'Hij had altijd een witte jas aan en ging ook bij zieken op bezoek', vertelt IJbema. 

De Aaltense verzetslieden Kees Ruizendaal en Gerrit Kleisen klopten bij de Doesburgse drogist aan voor hulp. Ze waren met twee anderen op weg naar Rheden geweest voor een wapentransport. Maar onderweg hadden ze het vermoeden dat ze waren verraden en daarom waren ze ervandoor gegaan.

In Doesburg wilden ze fietsen lenen, om zo terug naar Aalten te gaan. De SS en de Duitsers zaten de twee echter al op de hielen en de mannen zaten als ratten in de val.

Medeplichtig

Ze konden niet wegkomen uit Doesburg en ook niet bij Gastelaars. Kees Ruizendaal probeerde nog te vluchten, maar werd gedood in een konijnenhok op de binnenplaats. Gerrit Kleisen had zich binnen verstopt, maar werd ontdekt, opgepakt en later vermoord.

Gastelaars stond met zijn witte jas voor zijn drogisterij en werd ook opgepakt. 'Al steek je maar een hand uit naar het verzet, dan was je al medeplichtig. En ja hij had ze in zijn winkel, dus...', vertelt IJbema. 

De Doesburger werd naar Avegoor bij Ellecom gebracht en daar doodgeschoten door de Duitsers. 'Volgens de Duitsers omdat hij probeerde te vluchten.'  

Straat alleen niet genoeg

Sinds 1945 heeft Doesburg de Philippus Gastelaarsstraat, maar dat vindt IJbema niet genoeg. 'Dat zegt mensen van nu helemaal niks en de mensen die het hebben meegemaakt zijn er over een aantal jaren niet meer.' Daarom komen er drie plaquettes op de panden waar het zich allemaal heeft afgespeeld. 'Dat vertelt het verhaal wat er hier in 1944 is gebeurd en daardoor krijgt Philip Gastelaars weer een gezicht.' 

De teksten op de plaquettes zijn samen met nabestaanden van de drie slachtoffers gemaakt. 'Samen met de families willen we de gedenktekens ook onthullen.' Maar daar moet iedereen dus nog even geduld voor hebben, want voorlopig kan dit niet vanwege de coronacrisis.

Een nieuw moment is gepland begin juni, maar mogelijk wordt dit nogmaals uitgesteld. 'Ooit gaat het helemaal goed komen, samen met iedereen die erbij betrokken is', weet IJbema. 

Zie ook: 75 jaar vrijheid - Het verraad van Knokploeg Aalten-reconstructie van een rampzalige verjaardag