AALTEN - Achterhoeker en verzetsman Bernard van Eerden staat op twee foto's die zijn ingezonden voor het NIOD-project 'De Tweede Wereldoorlog in 100 foto's'. En dat is bijzonder. Beide Gelderse foto's maken kans om tot de 100 meest aansprekende oorlogsfoto's van Nederland te worden gerekend.

Dochter Joke Enserink is er trots op dat haar vader in het verzet heeft gezeten. 'Mijn vader praatte niet graag over die periode. Daarom wist ik er vrij weinig van. Toen hij overleed en ze van Stichting De Greb contact opnamen met mijn moeder hoorde ik pas meer over wat mijn vader allemaal gedaan had', vertelt Enserink. Naarmate de jaren verstreken kwam ze steeds meer over hem te weten. 

Tekst loopt door onder de foto.

Bernard van Eerden ten tijde van de bezetting.

Onderduikers

De jonge Bernard van Eerden was sergeant-commandant van de autotrein bij het 11e regiment Infanterie toen de Duitsers Nederland binnenvielen op 10 mei 1940. Uiteindelijk vochten zijn mannen in de Slag op de Grebbeberg.

Soldaten die in handen vielen van de Duitsers moesten met de vijand meevechten. Bernard dook onder in een schuilplaats aan de Varsseveldsestraatweg in de buurtschap Lintelo bij Aalten, samen met Bernard Jansen (links op de foto onder). De broer van Jansen was fotograaf en maakte deze foto. Het onderduikershol stond vlakbij een boerderij.

De schuilplaats was volgens dochter Enserink best groot. 'Volgens de verhalen konden er wel zes matrassen in. Ze schuilden daar met vijf of zes mensen. Net voor de bevrijding is het onderduikershol ontdekt door de Duitsers en in brand gestoken', vertelt Enserink. Ze heeft nog weleens gekeken of ze het kon vinden, maar er is niets meer van de schuilplaats over. 

Tekst gaat verder onder de foto.

Bernard Jansen en Bernard van Eerden (rechts) poseren voor de ingang van hun schuilplaats. Foto: Nationaal Onderduikmuseum

Bevrijding

Bernard kwam uiteindelijk in het verzet terecht. 'Ik weet niet meer hoe zijn verzetsgroep heette, dat heb ik hem nooit gevraagd. Wel weet ik later van mijn moeder dat hij zich bezighield met wapendroppings. 's Nachts werden door Engelse vliegtuigen wapens gedropt en dan ging mijn vader met een boerenkar - met gevaar voor eigen leven - de wapens leveren aan verzetsmensen. Dat was ontzettend gevaarlijk.' 

Op vrijdag 30 maart 1945 wordt Aalten bevrijd. Van Eerden sluit zich direct aan bij de Dutch National Battalion, een eenheid die bestaat uit leden van voormalige Achterhoekse knokploegen en onderduikers. In no-time zijn er 400 vrijwilligers verdeeld over drie compagnieën. De Achterhoekse eenheid vocht mee met de Canadezen tijdens hun opmars naar het noorden. 

Tekst gaat verder onder de foto.

Bernard van Eerden loopt vooraan in het Dutch National Battallion. Foto: Nationaal Onderduikmuseum

100 meest aansprekende oorlogsfoto's

Eind november begon de zoektocht naar de meest aansprekende Tweede Wereldoorlogsfoto's van Nederland. In elke provincie kon het publiek foto's aandragen waarvan er uiteindelijk 25 meedingen naar de nationale keuze van 100 oorlogsfoto’s.

Eind maart zullen de 100 bekend worden gemaakt tijdens een bijeenkomst in de gebouwen van de Tweede Kamer.