NIJKERK - In 18 Gelderse gemeenten, waaronder Nijkerk, is sinds deze woensdag een tijdelijk lichtmonument te zien. Dat gebeurt in de aanloop naar de herdenking van de bevrijding van Auschwitz op 27 januari, als onderdeel van de herdenkingen en vieringen van 75 jaar Vrijheid.
Het landelijk monument bestaat uit 104.000 lichtgevende stenen, die staan voor de 104.000 slachtoffers van de Holocaust. Dat monument is vorige week onthuld in Rotterdam. Daarna zijn de stenen verspreid over 171 gemeenten door heel het land, waar ze van 22 januari tot 2 februari te zien zijn.
'Hiermee herdenken gemeenten de moord op Joodse, Roma en Sinti inwoners tijdens de Tweede Wereldoorlog', aldus de gemeente Nijkerk, die 48 vermoorde Joodse stadsgenoten herdenkt.
Sinds 17e eeuw in Nijkerk
De eerste Joodse families vestigden zich aan het begin van de 17e eeuw in Nijkerk. Vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog woonden er enkele tientallen joden.
In de winter van 1940-41 werd het gebruik van de synagoge gestaakt na een inval door Duitse militairen. Later werd het gebouw zwaar beschadigd door een granaatinslag. De joodse gemeenschap hield zo lang mogelijk haar diensten in een school.
Weggevoerd
In april 1943 werden 61 Nijkerkse joden weggevoerd. Zij werden overgebracht naar kamp Vught en daarna gedeporteerd naar het oosten. Na de oorlog is het joodse leven in de Veluwse stad niet hervat. In 1962 is de joodse gemeente Nijkerk opgeheven en bij die van Amersfoort gevoegd.