ARNHEM - 'Systematische grootschalige moordplannen zijn alleen mogelijk als je mensen ontmenselijkt', dat zei burgemeester Ahmed Marcouch maandag tijdens de herdenking van de 75-jarige bevrijding van concentratiekamp Auschwitz. Daarbij werd maandagmiddag om 16.00 uur begonnen met het voorlezen van de namen van de 1500 Arnhemse Holocaustslachtoffers door scholieren.
Leerlingen liepen in een lichtjestocht van de Joodse synagoge naar het Joods monument naast de Eusebiuskerk, waar de ceremonie plaatsvond. Daar werd na een minuut stilte het monument Levenslicht ontstoken en sprak de burgervader de aanwezigen toe. 'Wat wij hier doen, voor en na deze ceremonie', vervolgt Marcouch. 'Is vermoorde mensen bij hun naam noemen.'
Zie ook: Lichtgevende gedenkstenen op veel plekken te zien
'Ik knuffel je, in tranen'
Hij vertelde dat in Auschwitz alle mensen werden gebrandmerkt, met een nummer op hun arm. Marcouch las voor uit de laatst geschreven woorden van een moeder aan haar kind, voordat ze werd afgevoerd naar Auschwitz: 'Ik knuffel je, in tranen. Zo graag had ik je nog eens willen knuffelen, mijn arme kind. Ik zal je nooit meer zien.'
Maar ook in deze tijd zijn overlevenden of nabestaanden volgens de burgemeester nog vaak bang: 'of opnieuw, of alsnog'. Dan is vrijheid ook na 75 jaar nog ver te zoeken, stelt hij.
'Elkaar als mensen zien'
'Waar het om gaat, is dat wij elkaar als mensen zien. Die nooit, nooit, nóóit meer als vaders en moeders briefjes hoeven te schrijven naar hun kinderen', besloot de burgervader.
Door: Huibert Veth
