GENDT - Zware gevechten, een evacuatie en de Duitsers die de Betuwe onder water zetten: Gendt en andere Betuwse dorpen hadden het in de Tweede Wereldoorlog zwaar te verduren. Vanaf vrijdag herdenkt een driedaags festival de bevrijding van Gendt op 2 april 1945.

Na het mislukken van Operatie Market Garden in september 1944 liep in de daarop volgende winter de frontlinie dwars door de Betuwe. 'Nergens anders is zo zwaar en zo lang gevochten als in de Betuwe. Veel mensen weten niet dat hier na het mislukken Market Garden tijdens de Tweede Wereldoorlog 198 dagen keihard is gevochten. Daarnaast zijn meer dan 60.000 bewoners geëvacueerd, heeft het grootste gedeelte onder water gestaan en is dit een van de meest beschadigde gebieden van heel Nederland geweest.', zegt Robert Braam van oorlogsmuseum Niemandsland in Gendt, een van de initiatiefnemers van het Gendtse bevrijdingsfestival. 

De tekst gaat verder onder de video

Betuwe overstroomt door opblazen dijk

Op 2 december 1944 liet de Duitse bezetter de Betuwe overstromen door de Rijndijk bij Elden op te blazen. De bedoeling was de geallieerden uit de Overbetuwe te drijven, maar dat liep anders. Het water moest westwaarts niet verder dan de liniedijk tussen Ochten en Kesteren komen, maar die was zo verzwakt dat hij bezweek onder de druk van het snelstromende water.

Het gevolg was dat ook plaatsen als Lienden, Ingen en Maurik onder water kwamen te staan. Daarmee was de ramp compleet voor zowel de Over- als Neder-Betuwe. De bevolking was grotendeels weg, maar de schade aan vee en huizen was enorm. De strijdende partijen bevochten elkaar vanuit bootjes. Toen Gendt in april 1945 werd bevrijd, was het dorp geëvacueerd.

Minister Bijleveld legt krans

Het Gendts Bevrijdingsfestival begint vrijdag met onder meer een bezoek van vier schoolklassen van basisschool De Vonkenmorgen aan het vernieuwde museum. Ze krijgen het oorlogsverhaal van de Betuwe te horen en zien. Zaterdag is er een Bevrijdingsconcert, waarbij minister van Defensie Ank Bijleveld-Schouten, haar zus Bea Schouten en hun vader aanwezig zijn. Toen de oorlog uitbrak, was Wim Schouten, de opa van de minister en ex-gedeputeerde, schutterskoning van Schuttersgilde St. Sebastianus in Gendt.

De minister legt zaterdag een krans voor alle oorlogsslachtoffers. Zondag wordt het vernieuwde museum Niemandsland heropend.