PUTTEN - Hun vaders werden bij de razzia door de Duitsers opgepakt en afgevoerd naar Hitlers werkkampen waar ze onder mensonterende omstandigheden om het leven zouden komen. Een vergelding voor een aanslag van het verzet waarbij een Duitse officier om het leven kwam. En toch werden ze niet met haat tegen alles wat Duits was opgevoed. 'Wij hoefden thuis niet te zeggen: rotmoffen'. Dat zegt Jenny van Beek-Kruithof in de documentaire “Vergeven, maar niet vergeten”, vanavond te zien op TV Gelderland.
Woensdag 2 oktober is het precies 75 jaar geleden dat er uit Putten 659 mannen werden afgevoerd, daarvan zouden er na de bevrijding slechts 48 terugkeren. Voor de documentaire spraken programmamakers Anne-Ruth Groen en Ron Harmsen met een groot aantal kinderen van “toen” nu allemaal mannen en vrouwen rond de tachtig. Zoals Evert Kous, 4 jaar toen zijn vader werd afgevoerd. Als ze hem vroegen: ‘wat doet je vader’ antwoordde hij altijd: ‘die is met de razzia meegegaan’. Geen gewoon antwoord maar als kind vond hij het wel heel gewoon.
Jenny van Beek-Kruithof was 8 jaar toen haar vader werd gedeporteerd. Haar moeder kon de klap niet verwerken en stortte in: Jenny droeg vanaf dat moment de zorg voor haar broertjes en zusjes.
Jenny met haar moeder en haar broers en zusje. fotp: Jenny van Beek-Kruithof
'Tegen het eind van de oorlog hadden wij schurft en moest ik met mijn broertje en zusje naar de dokter, als we voor de trap van de praktijk stonden klemde mijn zusje haar armen om me heen en zei: 'Jenny niet naar dokter toe.' Ik was pas 10 jaar!
Gerry van Norden-van Elten heeft haar vader nooit gemist omdat ze hem nooit gekend heeft, ze werd na de razzia geboren. Haar moeder bleef alleen achter want behalve haar man werden ook haar broers en zwagers afgevoerd door de Duitsers.
Gerry van Norden-van Elten. foto: Omroep Gelderland
Gerrie van Norden-van Elten heeft haar vader nooit gemist omdat ze hem nooit gekend heeft, ze werd na de razzia geboren. Haar moeder bleef alleen achter want behalve haar man werden ook haar broers en zwagers afgevoerd door de Duitsers.
'Mijn moeder sprak er niet over,' zegt Gerrie. 'Achteraf heb ik spijt dat ik niet meer gevraagd heb, maar ik wilde haar sparen.' Toch is het volgens haar de verdienste van haar moeder dat ze haar vader niet gemist heeft. Ze kwam over de vloer bij grote gezinnen en ook vriendinnetjes van school waren altijd welkom.
Het eerste bezoek aan Ladelund. foto: Stichting Oktober 44
Rode draad in de documentaire is de jaarlijkse pelgrimstocht van de Puttenaren naar het Duitse Ladelund waar 111 mannen uit Putten om het leven kwamen. Het is de plaatselijke pastor Johannes Meyer die ervoor zorgde dat de mannen een christelijke begrafenis kregen. Het zal de kiem blijken te zijn voor verzoening en een eerste stap op weg naar een een gezamenlijke herdenking. Een herdenking die voortduurt tot op de dag van vandaag.
Herdenking razzia live op Omroep Gelderland
Omroep Gelderland zendt woensdag 2 oktober de herdenking van de razzia live uit op TV Gelderland en op de website en in de app van Omroep Gelderland. De uitzending begint om 17.15 uur en eindigt met de kranslegging om 19.40 uur.
