GROESBEEK - Nelson Bryant, de para die in 2017 via een Groesbeker zijn bajonet terugkreeg, wilde in september 1944 koste wat kost met zijn kameraden mee om Nederland te bevrijden. Bryant was toen nog niet eens hersteld van verwondingen opgelopen in Normandië. Het mes raakte hij kwijt toen hij in de omgeving van de Wylerbaan in Groesbeek werd gedropt. Het wapen werd na een intensieve speurtocht aan de toen 94-jarige Amerikaan terug gegeven door Groesbeker André Duijghuisen, die het vond in het huis van zijn vader. Hij zocht Bryant op in de VS en deze beloofde hem het verhaal van de bajonet op papier te zetten. Dat kwam er niet van en dus zocht Duijghuisen de veteraan twee jaar later opnieuw op.

Bryant meldt zich tijdens de oorlog aan bij de 82ste Airborne Divisie. Hij is dan 20 jaar oud en studeert, maar vraagt zich af wat dat voor zin heeft nu het oorlog is. Na zijn training komt hij bij het 508ste regiment en wordt hij als parachutist ingezet bij de landing in Normandië, op D-Day. Tijdens een patrouille raakt hij zwaargewond door machinegeweervuur en als hij per ongeluk een dubbele dosis morfine toegediend krijgt ziet hij een verpleger aan voor heel iemand anders: 'I thought it’s f***ing God, I must be in heaven'.

Nelson Bryant in uniform - Foto: ww2-airborne.us

Per se naar zijn kameraden

In Wales herstelt Bryant langzaamaan in een militair hospitaal. Als de jonge soldaat hoort van nieuwe droppings, nu in Nederland, wil hij met zijn kameraden mee, maar de doktoren verklaren hem voor gek. Hij hijst zich nog maar half fit in de kleren en lift naar zijn eenheid in Engeland en op 17 september 1944 springt hij als één van de eersten boven Groesbeek en het Duitse grensgebied. Bryant heeft als opdracht de landingszone veilig te stellen en te bewaken.

Door kogel geraakt boven Groesbeek

In de lucht raakt hij gewond aan zijn been door een kogel als de Duitsers de para's onder vuur nemen. Eénmaal geland grijpt Bryant zijn bajonet en snijdt zijn knellende parachuteharnas los om zo snel mogelijk weg te komen. De Duitsers komen dan al schietend op hem af. De Amerikaan staat onder grote druk en snijdt ook deels in zijn kleding, hij vergeet dan zijn bajonet bij zich te houden en maakt zich snel uit de voeten. Hij weet zich te redden en komt de oorlog goed door.

Duitser vindt het wapen

De bajonet wordt na de gevechten waarschijnlijk door een Duitse militair opgeraapt die dan in het huis van de familie Duijghuisen aan de Cranenburgsestraat is ingekwartierd. Het steekwapen wordt door de vader van André bewaard totdat zijn zoon de inscriptie Bryant in de schede ziet en op zoek gaat naar de oorspronkelijke gebruiker.

Nelson met een hanger met het Airborne-embleem en twee gouden sterren (twee luchtlandingen) - Foto André Duijghuisen

Van soldaat naar journalist New York Times

In mei 2019 gaat de Groesbeker opnieuw op bezoek bij de veteraan en wordt in Amerika met open armen ontvangen. Nelson Bryant is 96, maar nog tamelijk actief en trakteert zijn gast op pancakes en zelf verzamelde oesters. Sinds de jaren dertig woont hij op het eiland Martha's Vineyard (Massachusetts) dat ten oosten van New York ligt. Bryant is een echt natuurmens, hij jaagt en vist al op jonge leeftijd en gaat na de oorlog als journalist werken met als specialiteit 'outdoor life'. Hij schrijft jarenlang gewaardeerde columns voor The New York Times en is veel van huis voor zijn natuurreizen. Duijghuisen komt hem mede daardoor op het spoor. Nelson Bryant is nooit naar Europa teruggegaan voor herdenkingen, toch beschouwt hij de oorlogstijd als de meest indrukwekkende periode uit zijn leven 'Ik denk er nog regelmatig aan, het overschaduwt de meeste andere dingen in mijn leven'.

Lees ook 'Amerikaanse veteraan krijgt bajonet na 73 jaar terug' en 'Het gezicht bij de bajonet op zolder in Groesbeek: Nelson Bryant'