ARNHEM - Museum Vliegbasis Deelen bezit vier unieke foto's waarop te zien is hoe de rolbanen van het vliegveld Deelen in de periode 1940-1941 wordt aangelegd. Nederlandse arbeiders zijn in opdracht van de Duitse bezetter het Fliegerhorst Deelen uit de grond aan het stampen. Het gaat hierbij om de enige tot nu toe bekende foto's van de aanleg van het vliegveld.

Op het moment van aanleg beschikte in Nederland alleen Schiphol nog over verharde startbanen. Het museum bezit diverse albums waarin de bouw van woningen, kantoren en hangars is te zien. 

Bekijk de foto's:

De gewone arbeider komt ook in het album voor, maar alleen leidinggevenden-uitvoerders, tekenaars, opzichters en directie worden met naam genoemd. In totaal werkten er ongeveer 1500 man op de toen grootste bouwplaats van Gelderland. Het was voor hen in de beginjaren van de oorlog blijkbaar volstrekt normaal om de bezetter als een goede werkgever te zien. Het album heeft zelfs een beetje een humoristische toon getuige ook de tekeningen en bijschriften (waarschijnlijk van de Amsterdamse architect P.J. Van Elk).

Uiteindelijk groeit Fliegerhorst Deelen en omliggende terreinen uit tot een enorm militair complex dat een grote rol speelt in de radar- en luchtverdediging door de Duitse Luftwaffe in West-Europa. De woningen waar de meeste Duitse militairen werden ondergebracht kregen als een soort landelijke camouflage het uiterlijk van boerderijtjes.

Op het glooiende terrein met bos en heide liet de Luftwaffe gebouwen neerzetten die hen een goed zicht op de banen boden. Het gaat daarbij dan om panden voor de vliegleiders, de brandweermensen en de mannen van het luchtafweergeschut. Alle gebouwen bij het rolveld hadden vrij zicht op het vliegveld. Ook werd een commandobunker gebouwd voorzien van extra dikke wanden om tijdens een luchtaanval toch instructies te kunnen geven. De Nederlandse bouwvakkers en timmerlieden werkten verder onder meer mee aan de constructie van panden voor een meteorologische dienst, een kantine voor de militairen en een badhuis. De Duitse verbindingsdienst kreeg een bomvrije bunker en voor het rijdend materieel werden garages gebouwd.

Nederlandse bouwvakkers bij de poort van 'bouwplaats Deelen' - foto Gelders Archief

Meer over Deelen en de bijzondere foto's in de uitzending van '75 jaar vrijheid-op weg naar 2020' op maandag 26 maart 2018 om 17.20 uur bij Omroep Gelderland. Zie ook  Museum Vliegbasis Deelen