VALBURG - Op 24 september 1944, operatie Market Garden is dan acht dagen bezig, moet de Poolse Generaal Sosabowski zich melden op een bijeenkomst met Britse generaals in Valburg. Het doel van de Conferentie van Valburg is om de positie van de Britse para's in Oosterbeek te verbeteren. Maar het wordt een tribunaal waarin Sosabowski zich in zijn eentje moet verweren tegen een overmacht aan Britse Generaals.
Sosabowski net na de besprekingen in Valburg - Polish Institute/ Sikorski Museum
In Oosterbeek vechten Britse troepen met man en macht om de zogenaamde perimeter in handen te houden. Dat is een klein gebied vanaf Hotel Hartenstein tot aan de Rijn. De dagen daarvoor zijn de Poolse luchtlandingstroepen er niet in geslaagd de Rijn over te komen, om de Britten bij te staan. Tijdens de Valburgse besprekingen krijgt Sosabowski te horen dat zijn manschappen die avond ter hoogte van de Westerbouwing een ultieme oversteekpoging moeten wagen en dat een Britse generaal daarbij het bevel over Poolse troepen zal voeren. Een zware vernedering voor Sosabowski. Hij is het ook helemaal niet eens met het Britse strijdplan. In een poging onnodig sneuvelen van soldaten te voorkomen doet hij een klemmend beroep op de Britten, vertelt veteraan Jozef Wojciechowski:
Het zit Wojciechowski tot op de dag van vandaag dwars dat de Polen het mislukken van de Slag om Arnhem in de schoenen geschoven krijgen. De Conferentie van Valburg is geen overleg tussen militaire gelijken geweest. Uit een verslag van de tolk van Sosabowski blijkt dat alle Britten aan een kant van een lange tafel zaten en de Poolse generaal in z'n eentje aan de andere kant, alsof het een soort krijgsraad was. En dat alle suggesties van Sosabowski, de man die al dagen in het veld verkeert en de situatie ter plekke kent als geen ander, zonder meer terzijde worden geschoven.