HETEREN - Zomaar een foto van Amerikaanse airbornes in oktober 1944. De Drielse Rijndijk bij Heteren. Achter hun .50 machinegeweer houden ze de overkant van de rivier in de gaten. Op hun helmen staan witte ruiten, het herkenningsteken van het 501 Parachute Infantry Regiment van de 101e Luchtlandingsdivisie. Er zo waren er meer: harten en de bekende Ace of Spades die zo vaak voorbijkomt in de serie Band of Brothers.
De Ace of Spades, de schoppenaas, was het symbool van het 506e parachutisten infanterie regiment en werd geacht de drager geluk te brengen. De schoppenaas geldt in Amerika en Engeland bovendien als de belangrijkste kaart in het kaartspel. Maar het symbool is niet louter een geluksbrenger maar ook een hulpmiddel om weer orde te scheppen in een chaos.
Screenshot uit Band of Brothers - YouTube
Want voorafgaand aan D-Day was duidelijk geworden dat na een massale dropping de diverse onderdelen vaak kris kras door elkaar neerkwamen, waarna het een hele toer was om die weer bij elkaar te krijgen. 'Van welk welk onderdeel ben jij?' Een onderscheidingsteken op de helm, in het geval van de 101e Luchtlandingsdivisie de kleuren van een kaartspel, moesten zorgen voor die herkenbaarheid.
De symbolen van de 101 divisie met naast de 'speelkaarten' ook andere symbolen die stonden voor onderdelen als hoofdkwartier, verbindingseenheden en artillerie. De streepjes onder en naast de symbolen zijn een verwijzing naar een sub-onderdeel - publiek domein
Uiteraard waren het niet alleen de paratroopers die hun helmen tooiden met herkenningstekens. Ook andere legeronderdelen hadden zo hun eigen symbool waaraan ze te herkennen waren. De vijand deed dat ook: zo hadden de Duitsers het rode schild met hakenkruis voor de Wehrmacht, een gevleugelde figuur voor de Fallschirmjäger en het beruchte zwarte schild met witte runen van de SS.
Nijmegen frontstad: Amerikaanse para's keren terug van gevechten in de Ooijpolder - publiek domein
Overigens werden die tekens op de helmen niet alleen gezien als iets om trots op de zijn. De Amerikaanse officieren bijvoorbeeld droegen aan de voor- of achterzijde van hun helmen vaak een dubbele verticale streep als teken van hun rang. En bij een aanval, waarbij de officier voorop ging, was het een manier om de achteropkomende soldaten te laten zien wie ze moeten volgen. 'Follow the stripes'. Maar die stripes waren weer een prima richtpunt voor de Duitse (sluip)schutters die de officieren moesten uitschakelen.
kijk, dat gebeurt er dan...- publiek domein
En niet alleen de officieren merkten dat die mooie grote logo's op de helmen een prima mikpunt vormden. Ook de gewone GI's kregen snel in de gaten dat ze beter een kleinere Ace of Spades op hun helm konden hebben, en dus werden de logo's allengs kleiner. Maar verdwijnen deden ze niet.
Tijdens de Vietnam-oorlog bijvoorbeeld staken de Amerikaanse soldaten echte speelkaarten onder een band op hun helm. En tijdens de invasie in Irak in 2003 hadden de GI's een schoppenaas met de beeltenis van Saddam Hoessein op zak, samen met andere 'azen' met de portretten van hoge Irakese 'slechteriken'.
