OGASAWARA-MURA - Toen de Amerikaanse fotograaf Joe Rosenthal op 23 februari 1945 een aantal Amerikaanse Mariniers fotografeerde die de Stars and Stripes plantten op de top van de berg Suribachi op het eiland Iwo Jima kon bij niet bevroeden dat de prent het icoon zou worden van de strijd in de Pacific. De gebeurtenis, het planten van de vlag, was authentiek. Maar werd voor Rosenthal die dag nog eens dunnetjes overgedaan, met een grotere vlag.
De foto werd gemaakt terwijl op het eiland nog steeds fel slag werd geleverd met de Japanners. Nadat de strategisch gelegen bergtop was ingenomen, plaatsten enkele mariniers de Amerikaanse vlag, waarna er volgens de overlevering vanaf het eiland een woest gejuich opsteeg van de daar vechtende Marines. Op de schepen van de vloot die voor het eiland voor anker lag, loeiden de hoorns en de sirenes, want het tafereel was van grote afstand te zien.
Het plaatsen van de eerste vlag, 's ochtends rond half 11. Foto: publiek domein
Gegeven de reacties op de eerste plaatsing besloot de Amerikaanse commandant de plaatsing over te doen met een grotere vlag en met meer aandacht voor het in beeld brengen van de gebeurtenis. Rosenthal kreeg de opdracht de foto's te maken, zijn collega cameraman Bill Genaust draaide een kleurenfilm van de tweede plaatsing.
Campagne met enorme verliezen
En dat konden de Amerikanen wel gebruiken. De campagne in de Pacific, het 'hoppen' van eiland naar eiland, richting Tokyo, kostte enorme verliezen aan mensen en materiaal. Guadalcanal. Tarawa, Peleliu, Iwo Jima en Okinawa zijn enkele van de eilanden waar de Marines vele tienduizenden manschappen verloren in de strijd tegen de Japanners. De Amerikanen wilden de eilanden gebruiken om er hun bommenwerpers te stationeren. Maar de tol was hoog omdat de Japanners de eilandjes hadden omgebouwd tot ware vestingen met ondergrondse gangen en schuilplaatsen van waaruit ze de Amerikanen bleven aanvallen en bestoken. Overgave was geen optie; de Japanse soldaten vochten zich dood voor de Tenno (Keizer). Zo sneuvelden op Iwo Jima zo'n 7.000 Marines en op Okinawa zo'n 12.500 man. Het aantal gewonden lag rond de 90.000. De Japanners verloren op Iwo Jima zo'n 22.000 man, slechts 200 Japanners gaven zich over of werden krijgsgevangen gemaakt. Op Okinawa kwamen 110.000 Japanners om, tegen 7.500 gevangenen.
Opmaat naar de atoombom
De enorme verliezen op Okinawa brachten de Amerikanen ertoe af te zien van een invasie van de Japanse hoofdeilanden, omdat de ervaringen pijnlijk duidelijk hadden gemaakt dat een invasie zou leiden tot onaanvaardbare verliezen aan manschappen en materieel. Want ook de invasievloot kreeg zware klappen door de Kamikaze-aanvallen van Japanse zelfmoordpiloten.
Reden voor de kersverse Amerikaanse president Truman de atoombom in te zetten. Op 6 en 9 augustus werden Hiroshima en Nagasaki aangevallen en verwoest. Beide aanvallen kostten zo'n 250.000 mensen het leven. Japan capituleerde op 15 augustus.
Het tafereel dat Joe Rosenthal destijds vereeuwigde staat in de vorm van een groot nationaal monument bij een van de toegangswegen naar de bekende militaire begraafplaats in Arlington County (foto boven artikel). Op tal van plaatsen in de VS staan identieke beelden, ter nagedachtenis aan de strijd in de Pacific.
